بازار تبریز بزرگترین بازار سرپوشیده جهان و یکی ازشاهکارهای معماری ایرانی است. این بازار در سال ۱۱۹۳ هجری قمری بر اثر زلزله با خاک یکسان شد، اما طولی نکشید که به همت مردم شهر بازسازی شد.
بازار تبریز هم اکنون به طول یک کیلومتر بزرگترین مجموعه به هم پیوسته و مسقف دنیاست و در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ثبت شدهاست.
طاقها و گنبدهای مقرنس بلند آن، سازههای آجری به هم پیوسته، آرایش مغازهها، کثرت تیمچهها، وجود انواع مشاغل و تعداد زیادی مدرسه و مسجدکه در کنار سراهای بازرگانی قرار گرفتهاند، این بازار را نمونهای عالی از محیط تجارت و زندگی اسلامی و شرقی ساختهاست. سبک معماری، کثرت سراها و تیمچه ها و وجود تعدادی مدرسه و مسجد نیز به این مجموعه اهمیت و امتیازی خاص داده اند. از تاریخ بنای اولیه مجموعه بازار تبریز اطلاعی در دست نیست لیکن اکثر مورخین و جغرافی نویسان و جهانگردان اسلامی و خارجی که از قرن چهارم هجری تا عهد قاجار از تبریز دیدن نموده اند اسناد مهم و مدارک ارزنده ای را درباره بازار و وضع بازرگانی تبریز ارائه داده اند. از مقدسی ـ یاقوت، مارکوپولو، ابن بطوطه، حمدالله مستوفی، کلاویخو، جان کارت رایت انگلیسی، شاردن، جملی کاردی جهانگرد ایتالیایی و دهها سیاح و مورخ دیگر مطالب جالب توجهی به جای مانده که دال بر اهمیت مجموعه بازار در دوره های مختلف بوده است. وجود مدارس و مساجد تاریخی مهم و معروفی چون مسجد جامع، مدرسه حاج صفرعلی، مدرسه صادقیه در این بازار نیز گواه بر پیشینه تاریخی این مجموعه بنا می باشد. بازار کنونی تبریز مربوط به اواخر زندیه (یعنی بعد از زلزله ای که در سال 1193 هجری قمری روی داد) و عصر قاجار می باشد. در زمان عباس میرزا که تبریز ولیعهد نشین و دارالسلطنه گردید. سراها و تمیمچه ها و بازارهای عالی تازه ای احداث شد. بازار تبریز با طاقها و گنبدهای بلند آجری شامل بازار امیر، بازار کفاشان، راسته بازار، بازار حلاجان، یمینی دوز بازار، راسته کهنه، بازار حاج محمد حسین، بازار مشیر، بازار دلاله زن بزرگ، بازارچه صفی، بازار امیر ابوالحسن سرای حاج رسول، سرای حاج میرزا علی نقی، تیمچه و سرای شیخ کاظم، تیمچه حاج صفرعلی، تیمچه و دالان میرزا شفیع، تیمچه ملک، ... که به اختصار چند اثر اشاره می شود. بازار تیمچه امیر یکی از شاهکارهای جالب معماری و با شکوه ترین تیمچه های بازار تبریز به حساب می آید. تیمچه حاج صفرعلی بنائی است معظم که بانی آن حاج صفرعلی خوئی بازرگان معروف معاصر فتحعلی شاه قاجار می باشد. تیمچه مظفریه ـ تیمچه مظفریه نیز یکی از زیباترین بخشهای بازار است که حاج شیخ جعفر قزوینی تاجر سرشناس دوره ناصرالدین شاه آن در سال 1305 ساخته بود و به مناسبت حضور مظفر الدینمیرزا ولیعهد وقت دراین تیمچه به نام مظفریه نامگذاری کرد.
گذشته تاریخی
شهر تبریزبه مناسبت قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم از دیرباز مرکز مبادله کالا میان خاور دور و اروپا بوده است و وصف بازارهای آن در خاطرات بسیاری از بازرگانان و جهانگردان آمدهاست. ابن بطوطه سیاح مغربی در سال ۷۳۱ ه.ق و تا ورنیه در سال ۱۰۴۶ ه.ق از این بازار دیدن کرده و در گزارش سفر خود آن را ستودهاند.شاردن جهانگرد فرانسوی نیز تبریز را دارای عالی ترین بازارهای آسیا خوانده است.
بخشها
View Raw Image" jquery1215933786328="13">
View Raw Image" jquery1215933917625="13">
ایمیل مدیر: E-mail:samadmehri@gmail.com
راستههای معروف بازار تبریز عبارتاند از: بازارامیر،پشت بازار امیر ،اوچ تیمچه لر(سه تیمچه ها)، بازارکفاشان، بازار حرمخانه، راسته بازار، یمنی دوز بازار، بازار حلاجان، قیز بستی بازار، بازار سرا جان، راستهٔ کهنه یا قدیم، بازار کلاهدوزان، دلاله زن بازار، بازار صادقیه، بازارمسگران، بازار حاج محمد حسین، بازارمشیر، بازارچهٔ شتربان، بازار صفی، بازار میر ابوالحسن، بازار شیشه گر خانه، رنگلی بازارچه (بازارچهٔ رنگی) و بازارچهٔ خیابان، کشمشچی بازار، ایکی قاپیلی (دودری)، دله زن.
بزرگترین گنبد این بازار، گنبد تیمچهٔ مظفریهاست.
در همهٔ این بازارها تیمچهها و سرایها و چهارسوهایی هست که حجرهها و مغازههای آنها مرکز عمده فروشی اجناس گوناگون داخلی و خارجی است.
اغلب تیمچهها و سرایها سه طبقهاند، طبقهٔ زیرین مخصوص نگهداری کالا یا به عبارت دیگر انبار مال التجارهاست، طبقهٔ دوم تجارتخانه و محل کار و طبقهٔ سوم بیتوته و استراحت.
اگر چه اکنون اکثر حجرات طبقهٔ سوم تیمچهها و سرایها نیز مبدل به دفتر کار بازرگان شدهاست اما سابقاً که وسائل نقلیه بازرگانان این گونه فراهم نبود، بازرگانان ناچار بودند همیشه نمایندهای برای خرید و فروش کالا در محل داشته باشند آن نماینده در اتاق فوقانی تجارتخانهٔ خود بیتوته میکرد. یعنی این سرایها و تیمچهها هم محل کار آنها بودند و هم محل اقامت و استراحتشان.
بفرمان حضرت حق سبحان "م الله" آقا ابراهیم میرزایی، لحظه ی نجات ملت ایران و سرنگونی رژیم شیطانی به دست مردم فرا رسیده است.