ائل گلی

عمارت ایل گلی : شاه گلی (استخر شاه) سابق و ایل گلی (استخر مردم) فعلی از گردشگاههای زیبا و دلکش تبریز و ایران است که در جنوب شرقی تبریز ، بر دامنه تپّه ای واقع شده است . ایل گلی ، استخری بزرگ است که مساحت آن 5467 مترمربع می باشد در جنوب آن تپّه ای است که آن را از بالا تا پائین همسطح استخر پله بندی کرده و نهر آبی از آن به طرف پائین روان است . از سمت جنوبی و از وسط استخر خیابانی کشیده شده که استخر را به صورت شبه جزیره ای درآورده است ، و در مرکز استخر ، عمارت باشکوه دوطبقه ای ساخته شده است . در پیرامون استخر از روزگاران قدیم ، درختان کهنسالی سر به هم آورده که انعکاس عکس آنها در آب ، به زیبایی آن محوطه می افزاید. تمام تپّه های جنوبی استخر به شکل بسیار زیبایی چمنکاری و گلکاری شده و در روزهای گرم تابستان استراحتگاه مردم تبریز و مسافران سایر شهرها می باشد .

View Raw Image" jquery1215936560343="13">

ایمیل مدیر: E-mail:[e-mail]

میدان ساعت تبریز

                                  

ایمیل مدیر: E-mail:[e-mail]

تبریز

 استان آذربایجان شرقی

تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی با مساحتی حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 1400000 نفر می باشد . 

تبریز اولین پایتخت ایران جدید در دوره صفویه شد .نزدیکی تبریز به مرز ایران و عثمانی موجب شد که این شهر در برابر تهدیدات عثمانی آسیب پذیر شود به طوریکه جندین بار به تصرف عثمانیان درآمد تا اینکه شاه طهماسب صفوی تصمیم به انتقال پایتخت به قزوین گرفت. تبریز در دوره قاجار لقب تاریخی دارالسلطنه را گرفت و ولیعهدهای متعدد سلسله قاجار در این شهر اقامت می‌گزیدند .

زبان مردم تبریز همانند بیشتر شهرهای نواحی آذربایجان، ترکی آذربایجانی است.

تبریز به شهر اولین‌ها معروف است.
اولین چاپخانه، اولین خیابانی که در ایران دارای برق شد، اولین پستخانه و اولین خط انتقال پست و ...

شهرداری تبریز نخستین شهرداری، یا به اصطلاح آن روز بلدیه، بود که در ایران بنیاد یافت. پس از صدور فرمان مشروطیت که انجمن ایالتی آذربایجان در تبریز تشکیل شد .

وجود فرودگاه بین المللی تبریز باعث گردیده که از شهر تبریز بتوان به کشورهای دیگر مسافرت کرد. پروازهای تبریز - استانبول و تبریز - دبی و تبریز - دمشق و پروازهای داخلی به صورت هفتگی و روزانه از این فرودگاه به شهرهای تهران، مشهد، ماهشهر و جزیره کیش و عسلویه انجام می‌گیرد. شرکتهای هواپیمایی ایران ایر و هواپیمایی ترکیه (تورک هاوایولاری) و کیش ایر و ارم ایر و آسمان به این فرودگاه پرواز دارند. این فرودگاه دارای ترمینال بین المللی، تسهیلات گمرک، قرنطینه، رستوران و سالن غذاخوری به علاوه یک ساختمان مخصوص سرویس پذیرایی هواپیمایی ملی و ساختمان هواشناسی و موتورخانه نیز در آن بنا شده است .
خط راه آهن تبریز به خارج از کشور به خط تبریز نخجوان منحصر می‌شود که در این مسیر مسافرین جلفا را نیز می‌پذیرد و از خطوط داخلی قطار تبریز می‌توان به تبریز -سلماس، تبریز -مشهد و تبریز -تهران اشاره کرد .

مناطق دیدنی و جازبه های توریستی

ارگ علی‌شاه . آسیاب خرابه . بازار تبریز . پل خداآفرین . خانه مشروطیت . دژ بابک خرم‌دین . رصدخانه مراغه . شاه‌گلی . شهرداری تبریز . قلعه ضحاک . کلیسای سن استپانوس . روستای کندوان . مسجد کبود . مسجد مهرآباد . موزه آذربایجان . موزه سنجش . مقبره الشعرای تبریز . ارگ تبریز . ربع رشیدی . برج آتش‌نشانی . موزه مشروطیت . موزه آذربایجان

   شهرستانهای استان
آذرشهر . اسکو . اهر . بستان‌آباد . بناب . تبریز . جلفا . چاراو یماق . سراب . شبستر . عجب‌شیر . کلیبر مراغه . مرند . ملکان . میانه . ورزقان . هریس . هشترود

 مختصری از موقعیت جغرافیایی استان آذربایجان شرقی و شهرستان تبریز
 

   ویژگیهای اقلیمی و مختصات جغرافیایی

   محدوده ای از ایران اسلامی که با حدود 46929 کیلومترمربع نام آذربایجانشرقی بخود گرفته است، درگوشه شمالغرب فلات ایران  قرار دارد. رود ارس، حدود شمالی آن را با جمهوری های آذربایجان، نخجوان و ارمنستان مرتبط و رود قطور و آبهای دریاچه  ارومیه ، حدود غربی  آنرا با  استان آذربایجان غربی همجوار می کند.

    در جنوب ، کشیدگی  رشته کوهها ، دره ها ، جلگه ها  و دشتها باعث پیوستگی استان با آذربایجان غربی و زنجان میشود. درشرق دره رودخانه  دره رود و کوههای سبلان  و چهل نور و گردنه صائین و رود قزل اوزن در جنوب این  خطه را از استان اردبیل جدا می سازد.

   ازنظرمختصات جغرافیایی، مدارهای َ26 و ْ39 و َ45 و ْ36 شمالی  منتهی الیه شمالی و جنوبی ، و نصف النهارات 5  و ْ45 و َ22 و ْ48  منتهی الیه غربی  و شرقی استان را می پوشاند.

    توپوگرافی منطقه ، یکی از عوامل  مهم آفرینش  ویژگیهای اقلیمی آذربایجان شرقی و عامل اصلی تنوع در آن می باشد. ارتفاع و تغییرات آن و جهت گیری رشته کوهها در برابر جریانات هوایی، عوامل توپوگرافیک شکل یابی کلیمایی یک منطقه است. استان آذربایجانشرقی از تنوع اقلیمی قابل توجهی برخورداراست؛ به طوری که  در 50 روز ازسال شاهد یخبندان و درگرمترین ساعات روزماههای گرم تابستان دربرخی مناطق، درجه حرارت بالای 40 درجه سانتیگراد است. میزان نزولات جوی دراستان به طور متوسط از 250 الی 600 میلی متر در نوسان می باشد.

     سیمای استان ازهفت واحد کوهستانی و دره ها وجلگه های میان آنها میباشد که عبارت از: قره داغ ، میشو و مورو، قوشاداغ، سبلان، سهند، بزقوش و تخت سلیمان است.  شمالی ترین و بزرگترین این واحدها رشته کوه قره داغ می باشد

  رودخانه اجی چای با طول 260 کیلومتراز ارتفاعات سبلان و دامنه های سهند سرچشمه می گیرد.  رودهای ورکش صوفیان، دریان، اسکو نیز از رودهای حوضه این استان است.
  رود ارس در محدوده آذربایجان شرقی توسط 18 رودخانه کوچک و بزرگ که از چند  کیلومتر تا 280 کیلومتر طول دارد تغذیه می شود و با

3367 میلیون مترمعکب آبدهی  سالانه، پرآبترین رود استان به شمار می اید. آب وهوای  آن در تابستان بسیار معتدل و در زمستان نسبتا سرد است. میانگین بارندگی شهر تبریز به طور متوسط 270 میلیمترمی باشد.

  استان آذربایجان شرقی دارای 16 شهرستان است که عبارتند از: آذرشهر، اسکو، اهر، بستان آباد، بناب،  تبریز، جلفا، سراب،  شبستر،  کلیبر، مراغه،  مرند،  ملکان،  میانه  هریس، هشترود.

   مرکزاستان آذربایجان شرقی شهر تبریزاست که وسعتی درحدود 11800 کیلومترمربع  دارد. درباره بنا و وجه تسمیه  شهر تبریز حمدالله  مستوفی و یاقوت حموی  می نویسند:

    بنای  تبریز از زبیده ، زن هارون الرشید است. وی  به بیماری  تب نوبه  مبتلا بوده ، روزی  چند در آن حوالی اقامت کرده و دراثر هوای لطیف و دل انگیز آنجا بیماری زبیده  زایل شده، فرموده شهری در آن محل بنا کنند و نام آن را (( تب ریز))  بگذارند.

    قدیمی ترین ذکر نام تبریز را در کتیبه سارگن دوم پادشاه اشور خواهیم یافت.

    یشینه تاریخی و اثار باستانی  

    آثار باستانی استان عبارتند از: کلیسای استپانوس، پل دختر، ارک علیشاه، بازارتبریز  مسجد جامع تبریز، مسجد جامع  مرند، قلعه بابک، مسجد کبود ( فیروزه اسلام) ، مقبره  الشعراء ( آرامگاه خاقانی شیروانی،شهریار، اسدی  طوسی، همام تبریزی و...)،  سنگ  بسم ا..، موزه آذربایجان،عمارت ایل گلی، برج شهرداری تبریز.شهرتبریزدارای مدرسه   علوم اسلامی به نام مدرسه علوم اسلامی ولیعصر می باشد که درآن طلاب زیادی به امر تحقیق و تحصیل مشغول هستند. علاوه  برآن، مدرسه علوم طالبیه  تبریزاز دیربازبه امر  پرورش افراد روحانی اشتغال  داشته، زیرنظر حوزه علمیه قم فعالیت  می نماید. بنای این مدرسه یکی ازشاهکارهای هنری متعلق به قرن 10هجری قمری است.این مدرسه زیبا دربازارمسجد جامع و در نزدیکی مسجد جامع تبریز واقع گردیده است.

جاذبه های توریستی وعلمی ومذهبی تبریزعبارتند از: بازار زیبای تبریز- که بیش ازدهها تیمچه وراسته است.مدارس قدیمی تبریز، مثل مدرسه اکبریه، مدرسه جعفریه، مدرسه حاج صفرعلی، مدرسه خواجه علی اصغر، مدرسه صادقیه، مدرسه طالبیه ، مدرسه ظهریه و..  مساجد تبریزمثل مسجد استاد شاگرد، مسجد جامع ، مسجد کبود( فیروزه اسلام )، مسجد علیشاه ( ارک علیشاه )، مقبره الشعراء، که  شعرای  نامداری  مانند اسدی  طوسی، قطران تبریزی، خاقانی شیروانی، ظهیر الدین مازانی، همام تبریزی، لسانی شیرازی  وسید محمد حسین شهریار درآنجا مدفون هستند.

        وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان و شهرستان

   از نظر وضعیت اشتغال درمنطقه بایستی به اشتغال درمناطق شهری و روستایی اشاره  نمود. طبق سر شماری  سال 1375 درصد شاغلین  و بیکاران  در کل  جمعیت استان،  به  تفکیک نقاط شهری وروستایی عبارتند از: میزان شاغلین26% در مناطق شهری  و

28%  درمناطق روستایی و میزان  بیکاری درمناطق  شهری 2% و درمناطق روستایی   

2/1 %.                            

       صادرات غیر نفتی، وضع کشاورزی، تولیدات منطقه: 

       استان آذربایجان شرقی از نظر صنایع نیز پیشرفت قابل ملاحظه ای یافته است. برای مثال: وجود شهرکهای  صنعتی در اطراف تبریز، باعث رونق  صنعت دراین استان گردیده  است. وجود کارخانه های  عظیم تراکتورسازی، ماشین سازی، لیفتراک سازی  و  پمپ سازی ایران و...این استان را به یکی ازقطبهای  مهم صنعت کشور بدل ساخته است. علاوه بر این صنایع ، وجود صنایع  زیبای دستی در تبریز نیزبسیار چشمگیراست. مثال:
  صنعت زیبای  فرشبافی در استان و تبریز رونق  فراوان یافته وعمده ترین  صادرات غیر نفتی استان را صادرات فرش بخود اختصاص  داده است.این صنعت زیبا  که ازازمنه قدیم دراین استان و شهرتبریزبعنوان یک هنرمطرح  بوده است اکنون با آمیخته شدن به صنعت  ، به یک هنرجاودانه ملی بدل گردیده است، بنحویکه فرش استان به کشورهای  پیشرفته از جمله: المان، فرانسه، ایتالیا، انگلیس و... صادر می گردد.

 معادن موجود دراستان نیز باعث غنای استان ازنظر وجود منابع عظیم خدادادی کرده است.
 

    وجود معدن مس سنگون در شهرستان اهر، وجود سنگهای  سیمانی درشهرستان صوفیان و تعداد دیگری ازمعادن دیگر باعث توجه صنعتگران و زمین شناسان به این منطقه از کشور پهناورمان گردیده است.
 

     صادرات غیرنفتی استان در وهله اول فرش و بعد خشکبار، میوه جات عسل و چرم میباشد.  وضع کشاورزی استان به سبب وجود آب وهوای معتدل تابستانی و نیزمراتع وباغات، میوه  های مختلف  تنوع خاصی را به خود گرفته است. به نحوی که  بیشترین محصول استان در  وهله اول گندم و جو و در مرحله بعد تخم افتابگردان و ذرت می باشد.  محصول میوه نیز در استان متنوع می باشد؛ انگور ( در بیش از 12 نوع مختلف )، سیب، گلابی، هلو، زردالو، گیلاس، البالو از جمله محصولات میوه استان می باشد.   استان از نظر وضع تولید صیفی جات و سبزی جات نیز پررونق است.

محله های تبریز

خانه مشروطه ( محله راسته کوچه ) :

یادگاری گرانقدر از انقلاب مشروطه  خانه و موزه مشروطه در محله راسته کوچه است . خانه مشروطه واقع در محله قدیمی راسته کوچه از ابنیه تاریخی دوره قاجار است که تاریخ بنای آن به سال 1245 شمسی می رسد . بانی این خانه مرحوم حاج مهدی کوزه کنانی از بازرگانان خوشنام تبریزی بود که به پاس خدمات و مجاهداتش در انقلاب مشروطیت به لقب (ابوالمله) از او یاد شده است. مرحوم کوزه کنانی حامی بزرگ نهضت ازادیخواهی مردم آذربایجان در آن روزهای سخت و سرنوشت ساز بود که حتی خانه شخصی خود را نیز به عنوان پایگاهی مطمئن در اختیار مجاهدین مشروطه قرار داد . پنجره های زیبای ارسی نمایی جلوه انگیز و محتشم به بنا بخشیده است .

نظر به جایگاه شهر تبریز در پیروزی انقلاب مشروطیت و نقشی که خانه کوزه کنانی یا خانه مشروطه در این نهضت بزرگ ایفا کرده است سازمان میراث فرهنگی کشور موزه مشروطه را در سطح ملی در همین خانه دایر نموده است . بنا بر این از سال1375 با تبدیل بخشهایی از بنا به موزه اسناد ، تصاویر و یادگارهای با ارزشی از دوران مشروطه ورهبران این انقلاب در آن نگهداری می شود .

از مهمترین اسناد و اموالی که در موزه مشروطه وجود دارد می توان به تپانچه کمری ستارخان ، قلمدان و عینک و دستخط شهید ثقه الاسلام ، دفترچه هزینه های نهضت مشروطه به قلم حاج مهدی کوزه کنانی ، مهر انجمن های انقلابی آذر بایجان ،فرش و تابلو فرشهای مشروطه ، اقسام مجلدات و روزنامه های دوران انقلاب مشروطه و ..... یاد کرد. در این موزه تندیس هایی از شخصیت ها و مجاهدین صدر مشروطیت همچون ستارخان ، باقرخان ، میرزامهدی کوزه کنانی ، حسین خان باغبان ، علی مسیو ، شهید ثقه الاسلام ، جهانگیر خان صور اسرافیل ، میرزا ابراهیم اقا صبا ، میرزا اسماعیل نوبری و ....... به نمایش گذاشته شده است و تصاویر بسیار تاریخی و قیمتی از دوران انقلاب مشروطه زینت بخش دیوارهای این خانه تاریخی می باشد.

 جبه خانه (محله چارمنار ):

در تبریز قدیم ،در روزگاری که مرکز شهر ، عمارت تاریخی و قدیمی عالی قاپو یا شمس_ العماره و مقر ولیعهد های قاجار بود در این شهر هرگز خیابانی به معنا و مفهوم امروزی وجود نداشت به جز کهنه خیابان در مقابل مسجد کبود و بازارچه مسجد کبود و همچنین خیابان دوره شاه صفی در محله خیابان و بافت اصلی ، بقیه محلات را گذرها ، میدان ها و کوچه ها تشکیل می دادند .

در این رابطه مهمترین مسئله در دوره قاجار ، حفظ امنیت در محدوده کاخ عالی قاپو بود . بنابر این اکثر عمارات دولتی ، موسسات ، ادارات امنیتی و شهربانی ( قلعه بیگی ) در حول و حوش کاخ قرار داشتند . به تبع این امنیت ، در محدوده مقر ولیعهد ، منازل اکثر علما، بازرگانان ، اعیان و مالکان چون کوی حرمخانه ، مجتهد ، امام جمعه ،محله ششگلان ، چار منار ، راسته کوچه ، مجید الملک و .... از امنیت حاکم بر این محدوده مرکز شهر بهره مند می شدند. از مکان هایی که ضروری بود در جوار مقر درباریان باشد ،اداره اسلحه خانه ، انبار لباس و مرکز تدارکات و تجهیزات ماموران دولتی و قزاقها بود که آن را ( جبه خانه ) می نامیدند . جبه ، اسلحه و لباس اهنی و جبه خانا به معنای محل نگهداری اسلحه و سوروسات جنگی ، اسلحه خانه ، قورخانه و جبه خانه بود .

جبه خانه در محل امروزی اداره دارایی قرار داشت . در این مکان ، انواع و اقسام اسلحه سبک ، لباس و تدارکات نظامیان و قوای نظمیه ( شهربانی) و امنیه ( ژاندارمری) نگهداری می شد و بیشتر مورد استفاده مسئولان امنیتی شهر قرار می گرفت . این مکان در سال 1325 شمسی جهت احداث کاخ ریاست جمهوری پیشه وری ، رهبر فرقه دموکرات تخریب شد و سه طبقه نیز از این کاخ ساخته شده بود . قوای فرقه دموکرات در 21 آذر 1325 از قوای دولتی شکست خورده ، از بین رفتند و همان سه طبقه کاخ مزبور در سال 1326 به اداره دارایی تبریز واگذار شد و تا امروز هم در همان مکان اداره دارایی و امور اقتصادی مستقر می باشد .

 نصف راه ( محله کوچه باغ _ خطیب ) :

یکی از معروفترین و قدیمی ترین میدانها و چهار راه های شهر تبریز ،میدان نصف راه است که اخیرا" به نام میدان جهاد نامیده شده و بزرگترین و جالب ترین پل هوایی و زیرگذر شهر در زمان شهردار وقت اقای فتح الهی (سال 1381 )، به نام پل ستار خان در آن محل احداث گردیده است .

در مورد نصف راه و اینکه چرا این میدان را به این نام می نامند باید یاد اوری کرد که مسافت بین ایستگاه راه اهن ( واغزال) تا قونقا باشی در این میدان به نصف می رسد ولی در اصل این نام مربوط می شود به زمانی که برای اولین بار در تبریز ، وسیله ارتباطی و حمل و نقل ، قطار شهری (قونقا) را دایرکردند و رانندگان (سوروجی) قونقا ، در مسافت بین قونقاباشی و ایستگاه راه اهن در نصف راه توقف کرده ، هم تعدادی از مسافران پیاده شده و هم کرایه ها را جمع می کردند . گویا از قونقا باشی تا نصف راه یک بلیط و از نصف راه تا ایستگاه راه اهن هم کرایه دیگری داشت .

امروز میدان نصف راه از طریق خیابان ازادی (سرلک سابق) به محلات جنوبی شهر و از طریق خیابان جهاد و آذربایجان به محلات اخونی ، حکم اوار، گامیشاوان ، قره اغاج ، لوکزه ، ترمینال مرند ، شبستر، فرودگاه بین المللی تبریز و اتوبان پاسداران راه ارتباطی دارد و همان خیابان قدیم راه اهن در مغرب میدان نصف راه ، مرکز شهر را به بزرگراه سنتو (ماشین سازی ) ، بلوار کارگر ( تراکتور سازی ) ، شهرک آخمقیه ، دیزل آباد و پالایشگاه مربوط می سازد .

 داش قاپلی باغ ( محله یکه توکانلار ) :

 یکه توکانلار به علت بزرگی دکانها در تنها محل ورودی دروازه شهر از مرند ، به این نام معروف شده است . در محدوده یکه توکانلار باغات آباد و حاصلخیز بسیاری وجود داشت که در سمت راست آن یک واحد اسیا وجود داشت . باغی هم بود که درب ورودی ان از یک قطعه تخته سنگ ساخته شده بود و به باغ داش قاپلی شهرت داشت . قسمتی از این باغات ،املاک شخصی اقلیت ارآمنه بود که از طرف اداره کل بازرگانی به انبار اهن الات تبدیل گردید . سپس اراضی این منطقه را به آپارتمانهای 29 بهمن که در سمت چپ جاده یکه توکانلار به سوی فرودگاه قرار دارند اختصاص دادند .

  محله لاله ( روستای لاله ) :

 پارک بزرگ و طبیعی لاله در جنوب غربی تبریز ، در کنار اتوبان تبریز _ تهران واقع بوده که باغات با صفا ، سبزه زارها و کشتزارهای معروف آن شهرت خاصی داشته اند.

لاله یک روستا و هم یک محله در حاشیه تبریز بوده و اکنون هم از محلات معروف شهر تبریز است . در کتاب تاریخ تبریز تا پایان قرن نهم هجری در مورد محله لاله چنین نوشته اند : این محله قریه ای در جنوب غربی شهر تبریز با باغهای دلگشا و آبهای معدنی سرشار است که از شمال به باغات خطیب ،از جنوب به باغات و مزارع راواسان ،از غرب به جاده مراغه ، رواسان ، دیزل آباد و شهرک صنعتی تبریز و از مشرق به محله گزران ( گازران) محدود می شود .

از دیگر محلات قدیمی تبریز می توان به محلات ششگلان ، مهاد مهین ، خیاوان ،مارالان ، لیلاوا ، دوه چی ، باغشمال ، نوبر ، مقصودیه ، صدر ، بارون اواک و .... اشاره کرد .

 موقعیت دانشگاه

 ساختمان دفتر مرکزی ( واقع در کوی ولی عصر (عج) ) و مجتمع آموزشی دانشگاه ( در جاده تهران ) در محدوده شرق تبریز ، ساختمان دانشکده پزشکی و حقوق ( واقع در آبادانی مسکن ، جنب مجتمع ورزشی کوثر ) در محدوده جنوب تبریز و دانشکده کشاورزی و دامپزشکی نیز ( در جاده باسمنج ، روبروی باغ یعقوب ) در جنوب شرقی تبریز واقع می باشند .

 کتابفروشی ها

 در زمان حاضر بیش از 120 کتابفروشی در سطح تبریز فعالیت می کنند همچون : علامه ، فروزش ، پیک دانش ، اندیشه ، ایدین ( مولی ) ، ارک ، احرار ، سروش ، مکتب اسلام ، دانشمند ، شمس و .....

 موقعیت کتابخانه ها

 طبق آخرین آمار 37 کتابخانه در سطح شهر تبریز دایر است که برخی از آنها از جمله کتابخانه ملی و تربیت در زمره قدیمی ترین و کتابخانه مرکزی در زمره بزرگترین کتابخانه های کشور محسوب می شوند . کتابخانه های ولی عصر (عج) ، امیرخیزی و پروین برخی دیگر از این کتابخانه ها هستند.

منبع:برگرفته از سایت دانشگاه آزاد اسلامی

ایمیل مدیر: E-mail:[e-mail]

با کشفیات اخیر در محوطه مسجد کبود قدمت تبریز تا ۴۵۰۰ سال برآورد می‌شود. در سده چهارم هجری یاقوت حموی تبریز را مشهورترین شهر آذربایجان می‌خواند.
در سده‌های پنجم تا سوم پیش از میلاد تبریز یکی از شهرهای پر جمعیت آن دوران بشمار میرفته ‌است. شهر دارای دروازه‌های متعددی بوده و بیش از ۳۰۰ کاروانسرای در آن جای داشته ‌است. به لحاظ استقرار آن در منطقه جغرافیایی خاص شهر پی در پی دستخوش حوادث طبیعی مانند زلزله گشته ‌است و همچنین به عنوان بزرگ‌ترین شهر نزدیک به ارمنستان و روم شرقی آن زمان همیشه مورد تاخت و تاز دشمنان شمالی و شمال شرقی قرار گرفته‌است.
بدین علت با وجود قدمت کهن آن اکثر آثار تاریخی آن از بین رفته ‌است. تبریز یکی از با اهمییت ترین مراکز بازرگانی آن دوران بوده و به‌عنوان پل ارتباطی بین شرق و غرب اهمییت فراوانی داشته‌ است. مردمان آن از دیرباز به کار بازرگانی اشتغال داشتند و این فرهنگ تا کنون نگهداری شده‌است .

ابن حوقل در۳۶۷ و ابن مسکویه در ۴۲۱ و ناصر خسرو در ۴۳۸ تبریز را بزرگ‌ترین و آبادترین شهر آذربایجان می‌خوانند.

از سوغاتی های استان می توان به :
آجیل، ریس، نوقا، قورابیه، کفش، فرش دستباف، صنایع دستی، پنیر لیقوان، خیارشور باسمنج و حلوا گردویی اشاره کرد .
انوع انگورها ، گیلاس، آلبالو، گلابی، هلو،سیب، آلوچه، توت سفید، شاه توت، زالزالک از جمله میوه هایست که از قدیم در تبریز بوده‌است.

مشروطه طلبان تبریز ستار خان و باقر خان سرداران ملی ایران به شمار می روند .